Difference between revisions of "Ga annotated corpus"
Lars Hellan (Talk | contribs) |
|||
| Line 1: | Line 1: | ||
| − | These annotations are made by Mary Esther Kropp Dakubu | + | These annotations are made by [[User: Mary Esther Kropp Dakubu|Mary Esther Kropp Dakubu]] |
Link to the database: https://typecraft.org/tc2/ntceditor.html#16 | Link to the database: https://typecraft.org/tc2/ntceditor.html#16 | ||
Revision as of 09:36, 21 November 2016
These annotations are made by Mary Esther Kropp Dakubu
Link to the database: https://typecraft.org/tc2/ntceditor.html#16
Polisifonyo ji mi
“I am a policeman”
| pòlísìfóɲò | ||
| pòlísì | fó | ɲò |
| police | HUM | person |
| N | ||
| ʤí |
| ʤí |
| be |
| V |
| !mí |
| !mí |
| I1SG |
| PN |
Kojo heko lɛ eyeko
“Kojo has not believed him.”
| kòʤó |
| kòʤó |
| nameSBJ |
| Np |
| hékò | |
| hé | kò |
| get | NEGPFV |
| V | |
| lɛ̀ |
| lɛ̀ |
| 3SG |
| PN |
| èyékò | ||
| è | yé | kò |
| 3SG | eat | NEGPFV |
| V | ||
Kofi bolɔ ewo mi
“Kofi shouted at me”
| Kòfí |
| kòfí |
| nameSBJ |
| Np |
| !bə́lɔ̀ | ||
| ! | bə́ | lɔ̀ |
| AOR | call | ITER |
| V | ||
| èwò | |
| è | wò |
| 3SGAOR | put |
| V2 | |
| mĩ̀ |
| mĩ̀ |
| me1SG |
| PN |
Gbekɛbii lɛ ekamɔ shi amɛwɔ
“The children have gone to sleep”
| gbekɛbii | ||
| gbekɛ | bi | i |
| child | offspring | PL |
| N | ||
| ɛ |
| ɛ |
| DEF |
| DET |
| ekamɔ | ||
| e | ka | mɔ |
| PFV | lie | DISTRIB |
| V | ||
| shi |
| shi |
| down |
| N |
| amɛwɔ | |
| amɛ́ | wɔ |
| 3PLPFV | sleep |
| V | |
Tɛte miinyɛ eeha bo shika
“Tettey can give you money”
| tɛte |
| tɛte |
| SBJ |
| Np |
| miiɲɛ | |
| mii | ɲɛ |
| PROG | can |
| V | |
| eeha | |
| ee | ha |
| 3SGSBJPROG | give |
| V | |
| bo |
| bo |
| you2SG |
| PN |
| ʃika |
| ʃika |
| money |
| N |
Kojo ahe lɛ eye
“Kojo should believe him.”
| koʤó |
| koʤó |
| name |
| Np |
| áhé | |
| á | hé |
| SBJV | get |
| V | |
| lɛ |
| lɛ |
| 3SG |
| PN |
| é!yé | |
| é | !yé |
| 3SGSBJV | eat |
| V | |
Amaate ni
“It's Amartey”
| àmàáté |
| àmàáté |
| name |
| Np |
| !ní |
| !ní |
| PRT |
Hii lɛ kpatu amɛgbee shi
“The men fell down on purpose”
| Hii |
| hii |
| men |
| N |
| ɛ |
| ɛ |
| DEF |
| DET |
| kpátu |
| kpatu |
| actAOR |
| V |
| amɛgbèé | |
| amɛ | gbee |
| 3PLAOR | fall |
| V2 | |
| !shí |
| shi |
| down |
| N |
Kofi ba
“Kofi came”
| Kofi |
| kòfí |
| name |
| Np |
| ba | |
| ba | |
| AOR | come |
| V | |
Eeflɛ
“He was answering back”
| Eeflɛ | |
| ee | flɛ |
| 3SGPROG | answer.back |
| V | |
Nugbɔ nɛ
“It rained.”
| Nugbɔ |
| nugbɔ |
| heaven |
| N |
| nɛ | |
| -̀ | nɛ |
| AOR | rain |
| V | |
Tɛ lɛ wa
“The stone is hard”
| Tɛ |
| tɛ́ |
| stone |
| N |
| lɛ |
| lɛ̀ |
| DEF |
| DET |
| wa | |
| -̀ | wà |
| AOR | hard |
| V | |
Shinaa lɛ kã
“The door is open”
| Shinaa |
| shinaa |
| door |
| N |
| lɛ |
| !ɛ |
| DEF |
| DET |
| kã | |
| -̀ | kã |
| AOR | open |
| V | |
Edi
“it is black, has become black”
| Edi | ||
| e | -̀ | di |
| 3SG | AOR | black |
| V | ||
Nu lɛ egbi
“The water has dried up”
| Nu |
| nu |
| man |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| egbi | |
| e | gbi |
| PFV | dry |
| V | |
Nuu lɛ egbɛ
“The man is confused”
| Nuu |
| nuú |
| man |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| egbɛ | |
| é | gbɛ |
| PFV | scatter |
| V | |
Ehiŋmɛi tsu
“He got angry”
| Ehiŋmɛi | |
| e | hiŋmɛi |
| 3SGPOSS | eye |
| N | |
| tsu | |
| -̀ | tsu |
| AOR | red |
| V | |
Emli jɔ
“She is kind”
| Emli | |
| e | mli |
| 3SGPOSS | inside |
| N | |
| jɔ | |
| -̀ | jɔ |
| AOR | cool |
| V | |
Kakla lɛ naa eba
“The knife is sharp”
| [ |
| [ |
| Kakla |
| kakla |
| knife |
| N |
| lɛ |
| ɛ̀ |
| DEF |
| DET |
| ]poss |
| naa |
| naa |
| edge |
| N |
| ]subj |
| eba | |
| é | bà |
| PFV | come |
| V | |
Minyɛɔ míŋmaa mígbɛi
“I can write my name”
| Minyɛɔ | ||
| mi | nyɛ | ɔ |
| 1SG | able | HAB |
| V | ||
| [ |
| míŋmaa | ||
| mí | ŋma | a |
| 1SG | write | HAB |
| V | ||
| mígbɛi | |
| mí | gbɛi |
| 1SGPOSS | name |
| N | |
| ]comp |
Yoo lɛ etee ní eyahe wolo lɛ
“The woman has gone to buy the book”
| Yoo |
| yoo |
| woman |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| etee | |
| é | tee |
| PFV | go |
| V | |
| ní |
| ní |
| COMPL |
| PRT |
| eyahe | ||
| é | yá | he |
| 3SGSBJV | EGRSBJV | buy |
| V | ||
| wolo |
| wòló |
| book |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
Ehia akɛ amɛfee
“It is necessary that they do (it).”
| Ehia | ||
| e | -̀ | hia |
| it3SGEXPLET | AOR | need |
| V | ||
| akɛ |
| akɛ |
| thatCOMPL |
| PRT |
| amɛfee | ||
| amɛ | -̀ | fee |
| they3PL | AOR | do |
| V | ||
Maŋo lɛ etsu hɛluu
“The mango is ripe, red”
| Maŋo |
| maŋo |
| mango |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| etsu | |
| e | tsu |
| PFV | red |
| V | |
| hɛluu |
| hɛluu |
| red |
| ADJ |
Efeɔ dioo
“He became quiet-mannered”
| Efeɔ | ||
| e | fe | ɔ |
| 3SG | do | HAB |
| V | ||
| dioo |
| dioo |
| quiet |
| ADJ |
Eyɛ blɛoo
“It is slow”
| Eyɛ | |
| e | yɛ |
| 3SG | be.at |
| V | |
| blɛoo |
| blɛoo |
| slow |
| ADJ |
Efee diŋŋ
“He became quiet”
| Efee | ||
| e | -̀ | fee |
| 3SG | AOR | do |
| V | ||
| diŋŋ |
| diŋŋ |
| quietly |
| ADVm |
Koo lɛ mli ejɔ tiŋkoŋŋ
“The forest is dead quiet”
| [ |
| [ |
| Koo |
| koo |
| forest |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| ]poss |
| mli |
| mli |
| inside |
| N |
| ]subj |
| ejɔ | |
| e | jɔ |
| PFV | calm |
| V | |
| tiŋkoŋŋ |
| tiŋkoŋŋ |
| silent |
| ADJ |
Eda fe mi
“He is bigger than me”
| Eda | ||
| e | -̀ | da |
| 3SG | AOR | grow |
| V | ||
| fe | |
| -̀ | fe |
| AOR | surpass |
| V | |
| mi |
| mi |
| 1SG |
| Np |
Etale tsuɔ tamɔ la
“Her dress is as red as blood”
| Etale | |
| e | tale |
| 3SGPOSS | dress |
| N | |
| tsuɔ | |
| tsu | ɔ |
| red | HAB |
| V | |
| tamɔ | |
| -̀ | tamɔ |
| AOR | resemble |
| V | |
| la |
| la |
| blood |
| N |
Atade lɛ fee papii yɛ ehe
“The dress is tight on her”
| Atade |
| atade |
| dress |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| fee | |
| -̀ | fee |
| AOR | do |
| V | |
| papii |
| papii |
| tight |
| ADJ |
| [ |
| yɛ | |
| -̀ | yɛ |
| AOR | be.at |
| V | |
| ehe | |
| e | he |
| 3SGPOSS | self |
| N | |
| ]vidp |
Kofi fɔ bɔɔlu lɛ
“Kofi threw the ball”
| Kofi |
| kòfí |
| name |
| Np |
| fɔ | |
| -̀ | fɔ |
| AOR | throw |
| V | |
| bɔɔlu |
| bɔɔlu |
| ball |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
Amɛda shi
“They stood, posed”
| Amɛda | ||
| amɛ | -̀ | da |
| 3PL | AOR | stand |
| V | ||
| shi |
| shi |
| down |
| N |
Eba nii
“She begged for things”
| Eba | ||
| e | ba | |
| 3SG | AOR | beg |
| V | ||
| nii |
| nii |
| things |
| N |
Wonu lɛ ŋɔɔ mi
“The soup tastes good to me”
| Wonu |
| wonu |
| soup |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| ŋɔɔ | |
| -̀ | ŋɔɔ |
| sweetCOP | |
| V | |
| mi |
| mi |
| 1SG |
| Np |
Fɛi miiye lɛ
“He is cold”
| Fɛi |
| fɛi |
| cold |
| N |
| miiye | |
| mii | ye |
| PROG | eat |
| V | |
| lɛ |
| lɛ̀ |
| 3SG |
| Np |
Eyɛ hewalɛ
“She is healthy”
| Eyɛ | ||
| e | -̀ | yɛ |
| 3SG | AOR | have |
| V | ||
| hewalɛ |
| hewalɛ |
| health |
| N |
Sane lɛ yɛ mli
“The story is true”
| Sane |
| sane |
| thing |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| yɛ | |
| -̀ | yɛ |
| AOR | have |
| V | |
| mli |
| mli |
| inside |
| N |
Mina wolo lɛ
“I saw the book”
| Mina | ||
| mi | -̀ | na |
| 1SG | AOR | see |
| V | ||
| wolo |
| wòló |
| book |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
Kofi miiye etsui
“Kofi is worried”
| Kofi |
| kòfí |
| name |
| Np |
| miiye | |
| mii | ye |
| PROG | eat |
| V | |
| etsui | |
| e | tsui |
| 3SGPOSS | heart |
| N | |
Kofi ba shi
“Kofi lost weight”
| Kofi |
| kòfí |
| name |
| Np |
| ba | |
| -̀ | bà |
| AOR | come |
| V | |
| shi |
| shĩ̀̀ |
| down |
| N |
Ebaabule ehe
“She will purify herself”
| Ebaabule | ||
| e | baa | bule |
| 3SG | INGRFUT | purify |
| V | ||
| ehe | |
| e | he |
| 3SGPOSS | self |
| N | |
Amɛbua amɛhe naa
“They assembled”
| Amɛbua | ||
| amɛ | -̀ | bua |
| 3PL | AOR | assemble |
| V | ||
| amɛhe | |
| amɛ | he |
| 3PLPOSS | self |
| N | |
| naa |
| naa |
| edge |
| N |
Míhiɛ di mi
“I am dizzy”
| Míhiɛ | |
| mí | hiɛ |
| 1SGPOSS | face |
| N | |
| di | |
| -̀ | di |
| AOR | black |
| V | |
| mi |
| mi |
| 1SG |
| Np |
Ehe yɛ fɛo
“He is beautiful”
| Ehe | |
| e | he |
| 3SGPOSS | self |
| N | |
| yɛ | |
| -̀ | yɛ |
| AOR | have |
| V | |
| fɛo |
| fɛo |
| beauty |
| N |
Enaa ba shi
“It lessened, was reduced”
| Enaa | |
| e | naa |
| 3SGPOSS | edge |
| N | |
| ba | |
| -̀ | ba |
| AOR | come |
| V | |
| shi |
| shi |
| down |
| N |
Ehe ŋɔɔ lɛ
“He is ticklish”
| Ehe | |
| e | he |
| 3SGPOSS | self |
| N | |
| ŋɔɔ | |
| -̀ | ŋɔɔ |
| AOR | be.sweet |
| V | |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| 3SG |
| Np |
Ehe ebɔ ŋkanale
“It is rusty”
| Ehe | |
| e | he |
| 3SGPOSS | self |
| N | |
| ebɔ | |
| e | bɔ |
| PFV | create |
| V | |
| ŋkanale |
| ŋkanale |
| rust |
| N |
Eyɛ tsui
“She is patient”
| Eyɛ | ||
| e | -̀ | yɛ |
| 3SG | AOR | have |
| V | ||
| tsui |
| tsui |
| heart |
| N |
Ebaa amɛyi
“She protected them”
| Ebaa | ||
| e | -̀ | baa |
| 3SG | AOR | protect |
| V | ||
| amɛyi | |
| amɛ | yi |
| 3PLPOSS | head |
| N | |
Tɛtɛ tee yara nɔ
“Tetteh went to the funeral”
| Tɛtɛ |
| tɛtɛ |
| name |
| Np |
| tee | |
| -̀ | tee |
| AOR | go |
| V | |
| yara |
| yara |
| funeral |
| N |
| nɔ |
| nɔ |
| surface |
| N |
Enu sane lɛ shishi
“She understood the problem”
| Enu | ||
| e | -̀ | nu |
| 3SG | AOR | hear |
| V | ||
| sane |
| sane |
| matter |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| shishi |
| shishi |
| under |
| N |
Eŋɔɔ mínaa
“It pleased me”
| Eŋɔɔ | ||
| e | -̀ | ŋɔɔ |
| 3SG | AOR | please |
| V | ||
| mínaa | |
| mí | naa |
| 1SGPOSS | edge |
| N | |
Enu ohe
“He heard about you”
| Enu | ||
| e | -̀ | nu |
| 3SG | AOR | hear |
| V | ||
| óhe | |
| ó | he |
| 2SGPOSS | self |
| N | |
Efeɔ hejɔ
“He is lazy”
| Efeɔ | ||
| e | fe | ɔ |
| 3SG | do | HAB |
| V | ||
| hejɔ |
| hejɔ |
| laziness |
| N |
Wɔbo toi
“We listened”
| Wɔbo | ||
| wɔ | -̀ | bo |
| 1PL | AOR | listen |
| V | ||
| toi |
| toi |
| ear |
| N |
Enu kooloo lɛ he fu
“He smelled the animal”
| Enu | ||
| e | -̀ | nu |
| 3SG | AOR | hear |
| V | ||
| kooloo |
| kooloo |
| animal |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| he |
| he |
| self |
| N |
| fu |
| fu |
| smell |
| N |
Mina akɛ eyɛ jɛmɛ
“I saw that he was there”
| Mina | ||
| mi | -̀ | na |
| 1SG | AOR | see |
| V | ||
| akɛ |
| akɛ |
| COMPL |
| PRT |
| eyɛ | ||
| e | -̀ | yɛ |
| 3SG | AOR | be.at |
| V | ||
| jɛmɛ |
| jɛmɛ |
| there |
| N |
Masumɔ ní Akwele aye nii
“I want Akwele to eat”
| Masumɔ | ||
| m | a | sumɔ |
| 1SG | SBJV | like |
| V | ||
| ní |
| ní |
| COMPL |
| PRT |
| Akwele |
| akwele |
| name |
| Np |
| aye | |
| a | ye |
| SBJV | eat |
| V | |
| nii |
| nii |
| things |
| N |
Ebɔi amɛbimɔ
“He began to ask them”
| Ebɔi | ||
| e | -̀ | bɔi |
| 3SG | AOR | begin |
| V | ||
| amɛbimɔ | ||
| amɛ | bi | mɔ |
| 3PLPOSS | ask | NOM |
| N | ||
Mitsa mikasemɔ nɔ
“I continued my studies”
| Mitsa | |
| mi | tsa |
| 1SGAOR | continue |
| V | |
| mikasemɔ | ||
| mi | kase | mɔ |
| 1SGPOSS | learn | NOM |
| N | ||
| nɔ |
| nɔ |
| surface |
| N |
Amɛha Kofi aba
“They allowed Kofi to come”
| Amɛha | |
| amɛ | ha |
| 3PLAOR | give |
| V | |
| Kofi |
| kòfí |
| name |
| Np |
| aba | |
| a | ba |
| SBJV | come |
| V | |
Obaahi yeli
“You will be eating”
| Obaahi | ||
| o | baa | hi |
| 2SG | INGRFUT | stay |
| V | ||
| yeli | |
| ye | li |
| eat | NOM |
| N | |
Efɔɔ kaa akɛ amɛbaa biɛ
“It often happens that they come here”
| Efɔɔ | ||
| e | fɔ | ɔ |
| 3SG | do.often | HAB |
| V | ||
| kaa | |
| ka | a |
| stick | NOM |
| N | |
| akɛ |
| akɛ |
| COMPL |
| PRT |
| amɛbaa | ||
| amɛ | ba | a |
| 3PL | come | HAB |
| V | ||
| biɛ |
| biɛ |
| here |
| N |
Eye loo fe mi
“She ate more fish than me”
| Eye | |
| e | ye |
| 3SGAOR | eat |
| V | |
| loo |
| loo |
| fish |
| N |
| fe | |
| -̀ | fe |
| AOR | surpass |
| V | |
| mi |
| mi |
| 1SG |
| Np |
Wɔbi onaanemɛi ashi yɛ edɛŋ
“We asked him about your friends”
| Wɔbi | |
| wɔ | bi |
| 1PLAOR | ask |
| V | |
| onaanemɛi | ||
| o | naanemɛ | i |
| 2SGPOSS | friend | PL |
| N | ||
| ashi | |
| a | shi |
| POSS | down |
| N | |
| yɛ |
| yɛ |
| be.at |
| V |
| edɛŋ | ||
| e | dɛ | ŋ |
| 3SGPOSS | hand | LOC |
| N | ||
Efo mli yɛ eblayeiaŋ
“She has gone through her young-womanhood/puberty”
| Efo | ||
| e | -̀ | fo |
| she3SG | AOR | cut |
| V | ||
| mli |
| mli |
| inside |
| N |
| yɛ | |
| -̀ | yɛ |
| AOR | be.at |
| V | |
| eblayeiaŋ | ||||
| e | blaye | i | a | ŋ |
| her3SGPOSS | young.woman | PL | POSS | LOC |
| N | ||||
Ogbee shi yɛ asafo mli lɛ
“You lost your status in the organization”
| Ogbee | ||
| o | -̀ | gbee |
| you3SG | AOR | fall |
| V | ||
| shi |
| shi |
| down |
| N |
| yɛ | |
| -̀ | yɛ |
| AOR | be.at |
| V | |
| asafo |
| asafo |
| company |
| N |
| mli |
| mli |
| inside |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
Ehɛle shi yɛ wɔ mli
“She woke up with a start”
| Ehɛle | ||
| e | -̀ | hɛle |
| she | AOR | realize |
| V | ||
| shi |
| shi |
| down |
| N |
| yɛ | |
| -̀ | yɛ |
| AOR | be.at |
| V | |
| wɔ |
| wɔ |
| sleep |
| N |
| mli |
| mli |
| inside |
| N |
Amɛbabɔ ade yɛ Ga
“They came to settle permanently in Accra”
| Amɛbabɔ | |||
| amɛ | ba | -̀ | bɔ |
| they3PL | INGR | AOR | create |
| V | |||
| ade |
| ade |
| world |
| N |
| yɛ | |
| -̀ | yɛ |
| AOR | be.at |
| V | |
| Ga |
| ga |
| Accra |
| Np |
Abu lɛ bem
“He was declared innocent”
| Abu | ||
| a | -̀ | bu |
| 3P | AOR | declare |
| V | ||
| lɛ |
| lɛ |
| 3SG |
| N |
| bem |
| bem |
| innocence |
| N |
Eha mi shika
“He gave me money”
| Eha | ||
| e | -̀ | ha |
| 3SG | AOR | give |
| V | ||
| mi |
| mi |
| me1SG |
| Np |
| shika |
| shika |
| money |
| N |
Miida bo shi
“I thank you”
| Miida | ||
| mi | i | da |
| I1SG | PROG | thank |
| V | ||
| bo |
| bo |
| 2SG |
| PN |
| shi |
| shi |
| down |
| N |
Efɔ mi nine
“She waved to me; invited me”
| Efɔ | ||
| e | -̀ | fɔ |
| 3SG | AOR | throw |
| V | ||
| mi |
| mi |
| me1SG |
| Np |
| nine |
| nine |
| hand |
| N |
Nuu lɛ baŋ lɛ klante
“The man slashed him with a cutlass”
| Nuu |
| nuú |
| man |
| N |
| lɛ |
| !ɛ́ |
| DEF |
| DET |
| baŋ | |
| -̀ | baŋ |
| AOR | slash |
| V | |
| lɛ |
| lɛ |
| 3SG |
| PN |
| klante |
| klante |
| cutlass |
| N |
Ba ni amɛba nɛɛ
“They definitely came”
| Ba |
| ba |
| come |
| N |
| ni |
| ni |
| FOC |
| PTCP |
| amɛba | |
| amɛ | ba |
| 3PL | come |
| V | |
| nɛɛ | |
| nɛ | ɛ |
| that | DEF |
| DET | |
Aduawa lɛ ba
“The seed germinated”
| Aduawa |
| aduawá |
| seed |
| N |
| lɛ |
| à |
| DEF |
| DET |
| ba | |
| -̀ | ba |
| AOR | come |
| V | |
Daa lɛ eba ehiɛ
“He is tipsy, drunk”
| Daa |
| Dã̀ã́ |
| drink |
| N |
| lɛ |
| lã́ |
| DEF |
| DET |
| eba | |
| é | bà |
| PFV | come |
| V | |
| ehiɛ | |
| è | hĩ́!ɛ̃́ |
| 3SGPOSS | face |
| N | |
Eba ehe shi
| Eba | |
| è | bà |
| 3SGAOR | beg |
| V | |
| ehe | |
| è | hè |
| 3SGPOSS | self |
| N | |
| shi |
| shĩ̀ |
| down |
| N |
Eba ejeŋ jogbaŋŋ
“She behaves well”
| Eba | |
| è | bà |
| 3SGAOR | come |
| V | |
| ejeŋ | ||
| è | jè | ŋ̀ |
| 3SGPOSS | world | LOC |
| N | ||
| jogbaŋŋ |
| jògbaŋ̀ŋ̀ |
| well |
| ADVm |
Shikpɔŋ nɛɛ baa abele jogbaŋŋ
| Shikpɔŋ |
| shìkpɔ́ŋ̀ |
| land |
| N |
| nɛɛ | |
| nɛ́ | ɛ̀ |
| that | DEF |
| DET | |
| baa | |
| bà | à |
| come | HAB |
| V | |
| abele |
| àbèlé |
| maize |
| N |
| jogbaŋŋ |
| jògbaŋ̀ŋ̀ |
| well |
| ADVm |
Eba shika yɛ midɛ
“She borrowed money from me”
| Eba | |
| è | bà |
| 3SGSBJAOR | beg |
| V | |
| [ |
| shika |
| shìká |
| money |
| N |
| ]obj |
| [ |
| yɛ | |
| -̀ | yɛ̀ |
| AOR | be.at |
| V | |
| midɛ | |
| mí | !dɛ́ |
| 1SGPOSS | hand |
| N | |
| ]adjunct |
Maba otoi fioo
“I will say something to you; Please give me a little attention”
| Maba | |
| má | !bá |
| 1SGFUT | beg |
| V | |
| otoi | |
| ó | tòí |
| 2SGPOSS | ear |
| N | |
| fioo |
| fíóó |
| little |
| ADVm |
Gbomɔ kpatuuu kpɔɔɔ
“A person doesn't prosper without effort - no pain no gain”
| Gbòmɔ̀ |
| Gbòmɔ̀ |
| personSBJ |
| CN |
| kpá!túú | |
| kpá!tú | ú |
| do | NEGIPFV |
| V | |
| kpɔ́ɔ̂ | |
| kpɔ́ | ɔ̂ |
| pluck | NEGIPFV |
| V | |
Wɔnyɛɔ ni wɔba
“We are able to come”
| Wɔnyɛɔ | ||
| wɔ | nyɛ | ɔ |
| 1PL | able | HAB |
| V | ||
| ní |
| ní |
| COMPL |
| PRT |
| wɔba | |
| wɔ́ | ba |
| 1PLSBJV | come |
| V | |
Emii eshɛ ehe
“He is happy”
| Emii | |
| e | mii |
| 3SGPOSS | throat |
| N | |
| eshɛ | |
| é | shɛ |
| PFV | reach |
| V | |
| ehe | |
| e | he |
| 3SGPOSS | self |
| N | |
Miitao eba
“I want him to come”
| Miitao | |
| mii | tao |
| 1SGPROG | want |
| V | |
| éba | |
| é | ba |
| 3SGSBJV | come |
| V | |
Mina lɛ ni enyiɛ
“I saw him walk”
| Mina | ||
| mi | -̀ | na |
| 1SG | AOR | see |
| V | ||
| lɛ |
| lɛ |
| 3SG |
| PN |
| ní |
| ní |
| COMPL |
| PRT |
| enyiɛ | ||
| e | -̀ | nyiɛ |
| 3SG | AOR | walk |
| V | ||
Ema wolo lɛ yɛ midɛ
“She borrowed the book from me”
| Ema | |
| e | ma |
| 3SGAOR | borrow |
| V | |
| wolo |
| wòló |
| book |
| N |
| lɛ |
| ɛ |
| DEF |
| DET |
| yɛ | |
| -̀ | yɛ |
| AOR | be.at |
| V | |
| midɛ | |
| mi | dɛ |
| 1SGPOSS | hand |
| N | |
Nyɔŋmɔ lɛ eba shi
“The rain has let up, reduced”
| Nyɔŋmɔ |
| nyɔ̀ŋmɔ́ |
| heavens |
| N |
| lɛ |
| !ɔ́ |
| DEF |
| DET |
| éba | |
| é | bà |
| 3SGPFV | come |
| V | |
| shi |
| shĩ̀ |
| down |
| N |
Enaa ba shi
“It lessened, was reduced”
| Enaa | |
| e | naa |
| 3SGPOSS | edge |
| N | |
| ba | |
| -̀ | ba |
| AOR | come |
| V | |
| shi |
| shi |
| down |
| N |
Eba nɔ
“She has become very disrespectful”
| Eba | |
| é | bà |
| 3SGPFV | come |
| V | |
| nɔ | |
| Ø | nɔ̃̀ |
| 3SGPOSS | surface |
| N | |
Eba lɛ shi
“She lowered it”
| Èbà | |
| è | bà |
| 3SGAOR | come |
| V | |
| lɛ̀ |
| lɛ̀ |
| 3SG |
| PN |
| shĩ̀ |
| shĩ̀ |
| down |
| N |
Akɛmiibaa kusum lɛ yi
“The custom is thereby being preserved”
| Akɛmiiba | |||
| à | kɛ̀ | m̀ | bàà |
| 3P | move | PROG | guard |
| V | |||
| kusum |
| kùsú!m |
| custom |
| N |
| lɛ |
| ɛ̀ |
| DEF |
| DET |
| yi |
| yì |
| head |
| N |